NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ عَاصِمٍ
الْأَحْوَلِ
قَالَ سَمِعْتُ
أَنَسَ بْنَ
مَالِكٍ
يَقُولُ
حَالَفَ رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
بَيْنَ
الْمُهَاجِرِينَ
وَالْأَنْصَارِ
فِي دَارِنَا
فَقِيلَ لَهُ
أَلَيْسَ
قَالَ رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
لَا حِلْفَ
فِي
الْإِسْلَامِ
فَقَالَ
حَالَفَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بَيْنَ
الْمُهَاجِرِينَ
وَالْأَنْصَارِ
فِي دَارِنَا
مَرَّتَيْنِ
أَوْ
ثَلَاثًا
Asım el-Ahvel'den
demiştir ki:
Ben Enes b. Malik'i
Rasûlullah (s.a.v.) bizim evlerimizde muhacirlerle ensar arasında (kardeşlik)
antlaşması yaptı" derken işittim. (Enes bunu söyleyince) kendisine:
Rasûlullah (s.a.v.)
"İslamda antlaşma yoktur" buyurmamış mıydı?- denildi (Oda) iki yahut
da üç defa "Rasûlullah (s.a.v.) bizim evlerimiz de muhacirlerle ensar
arasında (kardeşlik) antlaşma(sı),yaptı." cevabını verdi.
İzah:
Buharî, i'tİsam,
kefale, edeb; Müslim, fedailüssahabe; Ahmed b. Hanbel III-lll, 145, 281.
Hılf: Ikı kısmın
birbirlerine yardımda bulunacaklarına ve birbirlerini takviye edeceklerine dair
ittifak etmeleridir. Cahıliyyet devrinde arab kabileleri başkalarıyla çarpışmak
ve onlara baskı yapmak için birbirleriyle muahede yaparlardı. Bu türlü ittifak
Rasûlullah (s.a.v.)'in:
"İslâm'da
ahidlesme yoktur" hadisiyle yasak edilmiştir. Fakat yine ca-hiliyet
devrinde mazluma yardım ve sılairahim gibi şeyler için de ittifak yapılırdı.
Bu hayır ve hakka yardım için yapıldığından îslamiyette de meşru plarak
kalmıştır. Rasûlullah (s.a.v.):
"Cahiliyyet
devrinde olan herhangi bir ahidleşmeyi İslâm ancak şiddet (kuvvet) yönünden
artırmıştır.'* buyurarak bu nevi ittifakın neshedilme-diğini anlatmak
istemiştir.
Taberi: "Bugün
ittifak ve sözleşme caiz değildir. Çünkü hadisdeki kardeşlik ve bu kardeşlikle
birbirlerine mirasçı olmak gibi şeylerin hepsi "rahim akrabaları,
birbirine daha yakındır[Enfâl 75] âyetiyle neshedilmiştir demiştir. Neyevî de
şunları söylemiştir: "Mirasa taallûk eden şeylerde cahiliyyet ittifakına
muhalefet göstermek Cumhuru ulemaya göre müstehabtır. Fakat İslam'da kardeşlik
ve Allah'a taat hususunda ittifak dinde yardım almak, hakkı ikame için
dayanışmak bakidir. Neshedilmemiştir...”
Hasılı birbirine zıt
gibi görünen bu rivayetlerden anlaşılan budur. Yani İslam'da ahidleşme yoktur
hadisinden murad şer'en yasak olan miras ittifakı gibi şeylerdir. Cahiliyyet
devrinden beri yapılagelen herhangi bir ittifakı İslam'ın ancak
kuvvetlendireceğini bildiren hadis ise meşru olan kardeşlik ve din hususunda
yardımlaşma ittifakıdır.[Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim X, 448-449.]